Podstawowym ogniskiem działalności opiekuńczo-wychowawczej na terenie szkoły jest świetlica. Świetlica jest integralną częścią szkoły i jej działalność stanowi przedłużenie pracy dydaktyczno-wychowawczej. Stanowi ona ważne ogniwo w systemie współczesnego wychowania i opieki nad dziećmi w szkole i poza szkołą. A. Maksymowicz (1995) przez pojęcie świetlicy rozumie „zespół środków i form organizacyjnych, prowadzonych w celu racjonalnego gospodarowania wolnym czasem między zakończeniem nauki w szkole, a powrotem ucznia do domu”. M.Żelazkiewicz zauważa, iż świetlica to jedyna komórka wykonawcza pełniąca na terenie szkoły podstawowej funkcje opiekuńcze, wychowawcze i dydaktyczne w sposób ciągły i zorganizowany, z której korzystają głównie uczniowie klas niższych. E.Trempała podaje, iż świetlica należy do placówek opieki wychowawczej, wspomagających rozwój dzieci i młodzieży i jest jedną z instytucji wychowania równoległego. Świetlica realizując te same zadania wychowawcze, co szkoła, ma odmienny styl pracy, nie opiera swojej działalności na ścisłym i sztywnym programie. Świetlica łącząc elementy atmosfery domowej ze świadomie planowaną i organizowaną działalnością opiekuńczo- wychowawczą, ma szansę stać się pomostem między domem rodzinnym a szkołą. Placówka ta może być organizowana przez szkoły, zakłady pracy, instytucje i organizacje społeczne jako: świetlica rekreacyjna (bez dożywiania), w której prowadzi się codziennie lub w ustalonych dniach i godzinach zajęcia wychowawczo-opiekuńcze, kulturalne i rozrywkowe oraz naukę własną w zależności od potrzeb środowiska, świetlica z dożywianiem, w której organizuje się codziennie zajęcia wychowawczo-opiekuńcze i inne przez 4 godziny, świetlica środowiskowa realizująca rozszerzony program działalności opiekuńczo- wychowawczej, zapewniający dzieciom codzienną opiekę (czas opieki powinien wynosić 9 godzin, łącznie z zajęciami lekcyjnymi). Zajęcia w świetlicach odbywają się w stałych grupach wychowawczych, dożywianie prowadzone jest w formie obiadu, drugiego śniadania lub podwieczorku.