Kiedy używamy hasła rozprawa trzeba pamiętać, o tym, że ma ono wiele znaczeń w tym również to, które używane jest kontekście czysto naukowym. Kiedy bowiem używamy tego pojęcia w ujęciu czysto naukowym musimy wiedzieć, że w myśl ogólnej definicji rozprawa to rozbudowana wypowiedź naukowa, która jest omówieniem konkretnego, danego zagadnienia naukowego ze ściśle nakreślonego punktu widzenia. Jest to jedna z głównych form wykorzystywanych w celu opisania najbardziej nurtujących kwestii w toku prowadzenia badań naukowych. Rozprawa ma swoje zastosowanie zarówno w naukach humanistycznych jak i wielu naukach ścisłych. Jej uniwersalność formy pozwala na pełne wykorzystanie danego tematu i jego absolutnie zupełne opisanie czy jak kto woli rozprawienie się z nim na kartach tejże właśnie rozprawy. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że rozprawa ma ściśle określone zasady jakie definiują ją jako swego rodzaju formę literacką oraz wymuszają na piszącym ją zachowanie określonych form. Pierwszą i zasadniczą kwestią jest, że autor rozprawy musi opierać się w swych rozważaniach na względnie kompletnym oraz oczywiście dostępnym materiale naukowym. Piszący rozprawę ma za zadanie prezentować swoje argumenty i tym samym polemizując z odmiennymi podejściami do danego zagadnienia. Ponadto w konkluzji rozprawy autor jest zobowiązany do tego by sformułować wnioski. Muszą być one efektem rozumowania, które jest przeprowadzane przez całą rozprawę, które ostatecznie doprowadza do tego najważniejszego punktu czyli wniosku. W tym miejscu oczywistym będzie stwierdzenie, że formę rozprawy mają prace pisane już przez studentów podczas studiów. Na pewno, każdy studiujący będzie musiał zmierzyć się z problemem rozprawy, kiedy tylko dotrze do momentu pisania pracy magisterskiej czy wcześniej licencjacką a nawet później przy doktoryzacji.
